สมาชิกใหม่โครงการข้าวยั่งยืน

 สมาชิกใหม่โครงการข้าวยั่งยืน 

         ผมได้มีโอกาสลงพื้นที่พร้อมกับทีมงานข้าวยั่งยืน เพื่อขึ้นทะเบียนสมาชิกใหม่ให้กับเกษตรกรในอำเภอเหล่าเสือโก้ก เกษตรกรในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นลูกค้าประจำของโรงสีข้าวกิจอุดมอยู่แล้ว แต่เพิ่งจะได้สมัครเป็นสมาชิกของโครงการข้าวยั่งยืน ยังมีงานเอกสาร บัตรสมาชิก เงื่อนไขการได้รับเงินปันผล และข้อมูลองค์ความรู้ต่างๆ ที่ยังถือเป็นสิ่งใหม่สำหรับเกษตรกร ต้องขอขอบคุณทีมงานข้าวยั่งยืนที่ทำงานอย่างขยันขันแข็ง เพื่อเกษตรกรในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง นับได้ว่ามีประโยชน์เป็นอย่างมาก

         ผมได้ร่วมฟังบรรยายจากคุณพ่อมนตรี พรหมลักษณ์ เรื่องการใช้ปุ๋ย พบว่าเกษตรกรหลายคนยังคงใช้ปุ๋ยด้วยความเชื่อที่ผิดๆ ยิ่งใส่ปุ๋ยยิ่งมากยิ่งดี และยังใช้ปุ๋ยไม่ถูกวิธี ไม่เหมาะกับดิน นอกจากจะไม่เกิดประโยชน์แล้ว ยังสิ้นเปลืองเงินทอง ต้นทุนสูง และยังทำให้ต้นข้าวได้รับความเสียหาย ยกตัวอย่างเช่น คุณพ่อมนตรีเล่าว่า ปุ๋ยยูเรียแม้มีประโยชน์มาก แต่หากใช้ไม่ถูกต้อง ใช้เยอะเกินไป เกิน 10 กก.ต่อไร่ จะทำให้ข้าวตายหรือเกิดเชื้อราขึ้นได้ 

        

         ต้นข้าวก็เหมือนกับคน กินอิ่มก็พอ การใช้ปุ๋ยมากเกินไป ต้นข้าวก็ดูดซึมไม่หมด เป็นความสิ้นเปลือง เพิ่มต้นทุนให้กับเกษตรกร เกษตรกรบางคนปลูกข้าวกข 15 และ ข้าวหอมมะลิ 105 ซึ่งข้าวกข 15 จะเก็บเกี่ยวก่อน ข้าวหอมมะลิ 105 ดังนั้นปุ๋ยยูเรียควรใส่ข้าวกข 15 ก่อน และทิ้งช่วงประมาณ 1-2 สัปดาห์จึงใส่ปุ๋ยให้ข้าวหอมมะลิ 105 ไม่ใช่ใส่ปุ๋ยพร้อมกัน หากใส่ปุ๋ยโดยไม่คำนึงถึงเวลา และดินฟ้าอากาศ แทนที่จะเกิดประโยชน์ แต่กลับเกิดโทษทำให้ต้นข้าวเสียหาย 

           

         หลังจากเสร็จสิ้นการบรรยาย ผมจึงถือโอกาสเยี่ยมแปลงนาของแม่แขกด้วย แม่แขกเป็นลูกค้าประจำของโรงสีข้าวกิจอุดม ให้ความไว้วางใจเรามาโดยตลอด ข้าวของแม่แขกมีคุณภาพ เมล็ดสวย วันนี้มาเห็นด้วยตา จึงรู้ว่าเพราะการเอาใจใส่ของแม่แขก จึงทำให้ได้ข้าวคุณภาพ แม่แขกปลูกข้าวพร้อมกับถั่วเขียวพร้อมกัน จึงทำให้ดินได้รับสารอาหารที่อุดมสมบูรณ์ ต้นข้าวจึงเติบโตงอกงามได้ดี

 

            

          ทีมงานข้าวยั่งยืนที่ลงพื้นที่จริง เพื่อแก้ปัญหาให้ความรู้กับเกษตรกรในพื้นที่อย่างจริงจัง มีคุณพ่อมนตรี พรหมลักษณ์ เป็นหัวหน้า ผู้ซึ่งมีความรู้และประสบการณ์ พร้อมจะถ่ายทอดให้กับเกษตรกร ด้วยความจริงใจของทีมงานข้าวยั่งยืน จึงได้รับความไว้วางใจจากเกษตรกรในพื้นที่ โรงสีข้าวกิจอุดมขอเป็นกำลังใจและสนับสนุนทีมงานข้าวยั่งยืนด้วยใจจริง ไหมเส้นเดียวไม่เป็นด้าย ต้นไม้ต้นเดียวไม่เป็นป่า การแก้ปัญหาเกษตรกรรมต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกคน 

 

Read More

ข้าวยั่งยืน เพื่อสิ่งแวดล้อมที่ยืนยาว

 ข้าวยั่งยืน เพื่อสิ่งแวดล้อมที่ยืนยาว 

      
         โครงการตลาดนำการผลิต เพื่อเกษตรกรรายย่อย (MSVC) หรือเรียกง่ายๆ ว่าโครงการข้าวยั่งยืนนั้นเกิดจาก องค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศเยอรมัน ร่วมกับกลุ่มเกษตรกรและผู้ประกอบการค้าข้าวเพื่อผลิตข้าวที่มีคุณภาพและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยเริ่มดำเนินการที่ประเทศไทย อินโดนีเซีย และเวียดนาม เป็นประเทศนำร่อง จากภาวะโลกร้อนที่นับวันจะรุนแรงมากขึ้นนั้น คงปฏิเสธไม่ได้ว่าส่วนหนึ่งเกิดจากกิจกรรมทางการเกษตรด้วย ดังนั้นโครงการข้าวยั่งยืนจึงต้องเข้ามาเพื่อแก้ปัญหาวิธีการทำการเกษตรให้ถูกต้อง ให้ความรู้และความช่วยเหลือเกษตรกร และหาตลาดให้ด้วย เพื่อให้เกิดความเชื่อมโยงที่ครบวงจร สำหรับโครงการข้าวยั่งยืนนั้นแบ่งเป็น 3 มิติ ประกอบด้วย

 
          1. มิติด้านเศรษฐกิจ ที่มุ่งยกระดับรายได้ให้กับเกษตรกร
          2. มิติด้านสิ่งแวดล้อม โดยเน้นการทำเกษตรแบบ GAP และใช้เทคโนโลยีเพื่อปรับปรุงการ                    ทำนาลดการใช้สารเคมีและยาฆ่าแมลง เพื่อเป็นการรักษาสิ่งแวดล้อม
          3. มิติด้านสังคม เพื่อให้เกษตรกรสามารถยืนหยัดด้วยตัวเองโดยการลดต้นทุนการผลิต

         โครงการข้าวยั่งยืน ให้การช่วยเหลือเกษตรกรในด้านการใช้เทคโนโลยีมาช่วยในการปรับผืนดิน เพื่อให้ได้ระดับที่เหมาะสมด้วยระบบ Laser Leveling นอกจากนั้นยังเพิ่มผลผลิตด้วยวิธีการทำนาหยอด โดยโครงการจะให้การสนับสนุนเครื่องหยอดข้าว ซึ่งการทำนาหยอดนี้จะช่วยเกษตรกรประหยัดเมล็ดพันธุ์ และให้ผลผลิตที่ดีเหมือนการทำนาดำ ป้องกันวัชพืช เกษตรกรจึงไม่จำเป็นต้องใช้ยาฆ่าหญ้า และลดต้นทุนในการจ้างแรงงานในการทำนาดำด้วย นอกจากนั้นโครงการข้าวยั่งยืนยังมีแอพลิเคชั่นช่วยเกษตรกรในการวิเคราะห์ดิน เพื่อการใช้ปุ๋ยที่เหมาะสมกับดิน ลดต้นทุนในการใช้ปุ๋ยไม่ใส่ปุ๋ยสะเปะสะปะเฉกเช่นที่ผ่านมา และยังส่งเสริมให้เกษตรกรทำปุ๋ยใช้เอง 

       เพื่อให้การโครงการประสบความสำเร็จ และเกษตรกรมีตลาดรองรับที่แน่นอน โครงการข้าวยั่งยืนจึงร่วมมือกับโรงสีข้าวกิจอุดม ในการเป็นผู้ซื้อและผู้สนับสนับข้าวหอมมะลิจากเกษตรกรในโครงการ ดังนั้น ข้าวหอมมะลิตรามงกุฎคู่และข้าวกล้องหอมมะลิตรามงกุฎคู่ จึงผลิตจากข้าวโครงการข้าวยั่งยืน นอกจากจะได้ข้าวเปลือกที่มีคุณภาพแล้ว ยังเป็นการส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรปลูกข้าวโดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมและลดก๊าซเรือนกระจก ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของภาวะโลกร้อนอีกด้วย  

 

Read More

เสน่ห์ข้าวหอมมะลิอุบล

 เสน่ห์ข้าวหอมมะลิอุบล 

       
          จังหวัดอุบลราชธานีเป็นจังหวัดที่เหมาะกับการปลูกข้าวหอมมะลิมากที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย เพราะผืนดินมีแร่ธาตุที่อุดมสมบูรณ์ซึ่งมีส่วนสำคัญทำให้ข้าวหอมมะลิที่ปลูกในจังหวัดอุบลราชธานีนั้นมีความหอมมากกว่าจังหวัดอื่น ด้วยเหตุนี้ข้าวหอมมะลิอุบลจึงมีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับในตลาดต่างประเทศ โดยเฉพาะจีนและฮ่องกง จึงไม่แปลกที่ผู้นำเข้าทั้งจากจีนและฮ่องกงจึงแวะเวียนมาจังหวัดอุบลราชธานีในช่วงฤดูเก็บเกี่ยวเป็นประจำทุกปี เพื่อมาหาวัตถุดิบข้าวคุณภาพชั้นดีเพื่อป้อนตลาดในต่างประเทศ 

           นอกจากแร่ธาตุที่จำเป็นต่อสารสร้างความหอมในเมล็ดข้าวแล้ว ชาวนาก็มีส่วนสำคัญที่ทำให้ข้าวหอมมะลิอุบลมีชื่อเสียงโด่งดัง เพราะการทำนาที่พิถีพิถันและความเอาใจใส่เป็นอย่างดี อย่างพ่อประวิทย์ชาวนาท่านหนึ่งในจังหวัดอุบลราชธานีเล่าให้ฟังว่า การทำนาไม่ใช่แค่ทำไปตามมีตามเกิด ถ้าขาดความรู้ความเข้าใจ ทำนาไปก็ไม่ได้ผล เผลอๆขาดทุนเป็นหนี้เป็นสินอีก ผมจึงขอคำแนะนำจากพ่อประวิทย์ว่าแล้วทำนาอย่างไรจึงจะได้ผล พ่อประวิทย์ก็เมตตาไม่หวงความรู้ เล่าให้ผมฟังด้วยใบหน้าที่ยิ้มแย้มและภาคภูมิ การทำนาสำคัญเลยต้องดูฟ้าฝน ติดตามข่าวพยากรณ์อากาศ จะได้รู้จังหวะ ถ้ารู้ว่าจะมีฝน เราก็หว่านข้าวไว้เลย ประมาณ 10 วันรอให้ฝนตก มีน้ำขังสักหน่อยถึงจะดี เพราะหญ้าโตไม่ได้แต่ข้าวโตได้ถ้าไม่รู้จังหวะไม่รู้ดินฟ้า หว่านไปไม่มีฝน ข้าวก็ตาย หรือไม่หญ้าก็ขึ้นมาด้วย ทำนาก็ไม่ได้ผลอีก ไม่ใช่ง่ายเลยนะ พ่อประวิทย์สำทับ

          
           แล้วปุ๋ยละ? พ่อประวิทย์ใส่ปุ๋ยอะไร ? พ่อประวิทย์เล่าให้ฟังว่า ทำปุ๋ยเอง หมักเอง ใช้แกลบ ละอองข้าว น้ำหมัก ผสมกับยูเรีย หมักไว้ประมาณเดือนนึง และเอามาใส่นาหลังจากหว่านเสร็จ 20 - 35 วัน และใส่ยูเรียอีกทีตอนข้าวตั้งท้อง พ่อประวิทย์ยังบอกอีกว่า ปุ๋ยอินทรีย์ดีกว่าปุ๋ยเคมี มันบำรุงดินดีกว่า ไม่แพงด้วย และที่สำคัญมันปลอดภัย เราอยู่กับข้าว ข้าวเราเอง ปลูกเอง กินเอง ใส่สารเคมีเยอะ ไหนต้องฉีด ไหนต้องพ่น สูดเข้าไป กินเข้าไปอีก อันตรายมาก ที่ชาวนายากจนเป็นหนี้เป็นสินก็เพราะใส่ปุ๋ยเคมีนี่แหละ ไม่ใช่ถูกเลยๆนะ ปุ๋ยกระสอบนึงแพงมากๆ ข้าวต้องราคาเท่าไหร่ถึงจะคุ้มค่าปุ๋ย

 

           พ่อประวิทย์ยังเล่าให้ฟังว่า ชาวนาซื้อปุ๋ยแพงเกินไป บ้างก็เกิดจากความไม่รู้ว่าต้องใช้ปุ๋ยเท่าไหร่ถึงจะพอ บ้างก็เกิดจากเสียงเชียร์ของคนขายปุ๋ย บ้างก็เกิดจากโปรโมชั่น แต่ไม่ว่าจะเกิดจากอะไรก็เป็นต้นทุนของชาวนาทั้งนั้น และยิ่งใส่ปุ๋ยไปนานๆ ดินก็ตาย ก็ต้องซื้อปุ๋ยเยอะขึ้นทุกปีๆ และจะไม่เป็นหนี้เป็นสินได้อย่างไร ทำปุ๋ยเองดีกว่า ประหยัดเงินได้ตั้งเยอะ

            วิถีชาวบ้าน วิถีท้องถิ่น แม้จะจางหายไปบ้างตามยุคสมัย แต่ยังพบเห็นได้ในจังหวัดอุบลราชธานี เป็นเสน่ห์ที่น่าหลงใหล เป็นเสน่ห์ที่น่าติดตรึง ติดตรึงลงไปในเมล็ดข้าว เป็นเสน่ห์ข้าวหอมมะลิอุบล 

       

          

Read More

ข้าวอุบล ชาวนาอุบล

ข้าวอุบล ชาวนาอุบล

          ขณะที่ผมกำลังทำงานอยู่ภายในออฟฟิศ ชายชราในวัยล่วง 70 ปีเดินเข้ามาพร้อมกับมะม่วงถุงใหญ่ "ตาเอาบักม่วงมาฝาก" ผมเงยหน้ามอง ก่อนจะร้องทักทายด้วยความดีใจ ชายชราผู้นี้คือตาคูณ ลูกค้าประจำและลูกค้าเก่าแก่ของโรงสีกิจอุดม วันนี้ตาคูณไม่เพียงเอาข้าวมาขายเท่านั้น แต่ยังหอบมะม่วงลูกโตๆ 6-7 ลูกมาฝากผมอีกด้วย "กินเป็นบ่ ?" ตาคูณถามผม ด้วยความที่เป็นคนรุ่นเก่าและของที่เอามาฝากก็เป็นมะม่วงบ้านๆธรรมดาๆ ไม่ได้หรูหรา ตาคูณคงคิดว่าเด็กรุ่นหลังอย่างผมคงจะชอบกินเค้ก พิซซ่า หรือขนมฝรั่ง มากกว่า แกก็คงรู้สึกเขินๆที่เอามะม่วงมาฝาก

         แม้จะเป็นมะม่วงธรรมดาจากบ้านป่า ไม่ใช่ของหรูหราราคาแพงอะไร แต่ก็เป็นมะม่วงผลโตที่สุดที่ตาคูณจะหามาฝาก เป็นของที่ดีที่สุดที่แกจะหามาได้ น้ำใจเช่นนี้จะประเมินค่าได้อย่างไร ผมจึงตอบแกไปว่า "มันจะยากอะไรตา ก็แค่ยัดใส่ปาก และก็กลืนแค่นั้นเอง" ตาคูณหัวเราะร่วนด้วยความดีใจ คงดีใจที่ผมชอบของฝากของแก ผมเองก็ดีใจเช่นกันที่ได้รับน้ำใจเช่นนี้ 

 

        ข้าวของตาคูณเปอร์เซ็นต์ดี ผ่านเกณฑ์มาตรฐานทุกอย่าง ผมเลยถือโอกาสถามไปด้วยเลย ตาคูณทำนาอย่างไร ข้าวถึงดีมีคุณภาพเช่นนี้ ตาคูณเล่าว่าทุกวันนี้เครื่องอำนวยความสะดวกมันเยอะ เลยทำให้คนเกียจคร้าน ละเลยการเลือกเมล็ดพันธ์ุ ซึ่งถือเป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุด ตาคูณไม่ได้ทำอย่างนั้น เพราะตาคัดสรรเมล็ดพันธุ์ด้วยมือ ตาเกี่ยวมือเกี่ยวเองเลย คัดเฉพาะต้นข้าวที่สมบูรณ์ รวงสวยๆ เก็บไว้ทำเมล็ดพันธุ์สำหรับปีถัดไป

         ตาคูณยังเล่าให้ฟังอีกว่า ตาไม่เคยใช้ยาฆ่าแมลงหรือยาฆ่าหญ้าเลย ไม่ใช่แค่เรื่องต้นทุนเท่านั้น แต่ยาพวกนี้มันอันตราย มันไม่ได้ฆ่าหญ้าฆ่าแมลงเท่านั้น มันฆ่าคนด้วย แมลงกินไม่ได้ คนก็กินไม่ได้ กบเขียดก็ไม่มี ก็เพราะยาพวกนี้ ชีวิตคนสำคัญ เหมือนพระท่านว่าชีวิตคนเรานั้นสั้น จะทำอะไรก็ต้องนึกถึงคนอื่นด้วย 

        ผมรู้สึกประทับใจคำพูดของตาคูณมาก ชวนแกคุยซะยาวเลย และยังบอกแกว่า จะหาคนที่คิดเหมือนตาคูณนั้นหายาก คนทุกวันนี้เห็นแก่ตัวเยอะ คงเป็นเพราะคุยกันถูกคอด้วยและคงเป็นเพราะความเมตตาด้วย ตาคูณเลยถือโอกาสสอนธรรมะผมไปในตัว ตาคูณบอกกับผมว่า คนเรานอนหลับไป ไม่รู้หรอกว่าหลับไปแล้วจะตื่นขึ้นมาอีกหรือเปล่า การตื่นทุกครั้งจึงถือเป็นเรื่องโชคดี ที่เราได้มีชีวิตต่อ เด็กหนุ่มอย่างนี้ไม่เข้าใจหรอก แต่ตาคูณอายุมากแล้ว เข้าใจเรื่องนี้ดี ตาจึงต้องใช้ชีวิตด้วยความไม่ประมาท เพราะเราไม่รู้เลยว่าจะตายเมื่อไหร่ ต้องมีสติเหมือนพระท่านว่า บางทีเราไปหงุดหงิดกับสิ่งรอบข้าง อันนั้นไม่ดี อันนี้ไม่ดี คนนั้นไม่ดี คนนี้ไม่ดี จริงๆสิ่งที่มันไม่ดีคือเราเอง เราจะไปยุ่งกับมันทำไม สิ่งรอบข้าง คนรอบตัว มันก็เป็นของมันอย่างนั้น ถ้าเราไม่เอาตัวเราเข้าไปยุ่ง เราก็ไม่ต้องหงุดหงิดไม่ต้องเดือดร้อน

        ธรรมะสอนใจของตาคูณมีค่ามาก ฉุกคิดอะไรมากมายหลายอย่างให้กับผม ตาคูณกลับบ้านไปแล้ว ฝากมะม่วงไว้ถุงนึง และฝากคติธรรมไว้ด้วย คงเป็นเพราะอย่างนี้ข้าวของตาคูณจึงเป็นข้าวที่ดีมีคุณภาพ เพราะงดงามมาตั้งแต่จิตใจของคนปลูก คนที่มีธรรมะในใจ คนที่ใส่ใจคนรอบข้าง ย่อมต้องใส่ใจกับทุกอย่าง รวมถึงการทำนาด้วย ข้าวอุบลย่อมต้องเป็นข้าวดีและสวยงาม เพราะดีและสวยงามมาตั้งแต่จิตใจของชาวนาแล้ว 

  

Read More