เสน่ห์ข้าวหอมมะลิอุบล

 เสน่ห์ข้าวหอมมะลิอุบล 

       
          จังหวัดอุบลราชธานีเป็นจังหวัดที่เหมาะกับการปลูกข้าวหอมมะลิมากที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย เพราะผืนดินมีแร่ธาตุที่อุดมสมบูรณ์ซึ่งมีส่วนสำคัญทำให้ข้าวหอมมะลิที่ปลูกในจังหวัดอุบลราชธานีนั้นมีความหอมมากกว่าจังหวัดอื่น ด้วยเหตุนี้ข้าวหอมมะลิอุบลจึงมีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับในตลาดต่างประเทศ โดยเฉพาะจีนและฮ่องกง จึงไม่แปลกที่ผู้นำเข้าทั้งจากจีนและฮ่องกงจึงแวะเวียนมาจังหวัดอุบลราชธานีในช่วงฤดูเก็บเกี่ยวเป็นประจำทุกปี เพื่อมาหาวัตถุดิบข้าวคุณภาพชั้นดีเพื่อป้อนตลาดในต่างประเทศ 

           นอกจากแร่ธาตุที่จำเป็นต่อสารสร้างความหอมในเมล็ดข้าวแล้ว ชาวนาก็มีส่วนสำคัญที่ทำให้ข้าวหอมมะลิอุบลมีชื่อเสียงโด่งดัง เพราะการทำนาที่พิถีพิถันและความเอาใจใส่เป็นอย่างดี อย่างพ่อประวิทย์ชาวนาท่านหนึ่งในจังหวัดอุบลราชธานีเล่าให้ฟังว่า การทำนาไม่ใช่แค่ทำไปตามมีตามเกิด ถ้าขาดความรู้ความเข้าใจ ทำนาไปก็ไม่ได้ผล เผลอๆขาดทุนเป็นหนี้เป็นสินอีก ผมจึงขอคำแนะนำจากพ่อประวิทย์ว่าแล้วทำนาอย่างไรจึงจะได้ผล พ่อประวิทย์ก็เมตตาไม่หวงความรู้ เล่าให้ผมฟังด้วยใบหน้าที่ยิ้มแย้มและภาคภูมิ การทำนาสำคัญเลยต้องดูฟ้าฝน ติดตามข่าวพยากรณ์อากาศ จะได้รู้จังหวะ ถ้ารู้ว่าจะมีฝน เราก็หว่านข้าวไว้เลย ประมาณ 10 วันรอให้ฝนตก มีน้ำขังสักหน่อยถึงจะดี เพราะหญ้าโตไม่ได้แต่ข้าวโตได้ถ้าไม่รู้จังหวะไม่รู้ดินฟ้า หว่านไปไม่มีฝน ข้าวก็ตาย หรือไม่หญ้าก็ขึ้นมาด้วย ทำนาก็ไม่ได้ผลอีก ไม่ใช่ง่ายเลยนะ พ่อประวิทย์สำทับ

          
           แล้วปุ๋ยละ? พ่อประวิทย์ใส่ปุ๋ยอะไร ? พ่อประวิทย์เล่าให้ฟังว่า ทำปุ๋ยเอง หมักเอง ใช้แกลบ ละอองข้าว น้ำหมัก ผสมกับยูเรีย หมักไว้ประมาณเดือนนึง และเอามาใส่นาหลังจากหว่านเสร็จ 20 - 35 วัน และใส่ยูเรียอีกทีตอนข้าวตั้งท้อง พ่อประวิทย์ยังบอกอีกว่า ปุ๋ยอินทรีย์ดีกว่าปุ๋ยเคมี มันบำรุงดินดีกว่า ไม่แพงด้วย และที่สำคัญมันปลอดภัย เราอยู่กับข้าว ข้าวเราเอง ปลูกเอง กินเอง ใส่สารเคมีเยอะ ไหนต้องฉีด ไหนต้องพ่น สูดเข้าไป กินเข้าไปอีก อันตรายมาก ที่ชาวนายากจนเป็นหนี้เป็นสินก็เพราะใส่ปุ๋ยเคมีนี่แหละ ไม่ใช่ถูกเลยๆนะ ปุ๋ยกระสอบนึงแพงมากๆ ข้าวต้องราคาเท่าไหร่ถึงจะคุ้มค่าปุ๋ย

 

           พ่อประวิทย์ยังเล่าให้ฟังว่า ชาวนาซื้อปุ๋ยแพงเกินไป บ้างก็เกิดจากความไม่รู้ว่าต้องใช้ปุ๋ยเท่าไหร่ถึงจะพอ บ้างก็เกิดจากเสียงเชียร์ของคนขายปุ๋ย บ้างก็เกิดจากโปรโมชั่น แต่ไม่ว่าจะเกิดจากอะไรก็เป็นต้นทุนของชาวนาทั้งนั้น และยิ่งใส่ปุ๋ยไปนานๆ ดินก็ตาย ก็ต้องซื้อปุ๋ยเยอะขึ้นทุกปีๆ และจะไม่เป็นหนี้เป็นสินได้อย่างไร ทำปุ๋ยเองดีกว่า ประหยัดเงินได้ตั้งเยอะ

            วิถีชาวบ้าน วิถีท้องถิ่น แม้จะจางหายไปบ้างตามยุคสมัย แต่ยังพบเห็นได้ในจังหวัดอุบลราชธานี เป็นเสน่ห์ที่น่าหลงใหล เป็นเสน่ห์ที่น่าติดตรึง ติดตรึงลงไปในเมล็ดข้าว เป็นเสน่ห์ข้าวหอมมะลิอุบล 

       

          

Read More

ธรรมะในข้าวหอมมะลิ

ธรรมะในข้าวหอมมะลิ

         "มาแล้ว เป็นจั่งใด๋ลูกชาย" เสียงแม่แขกทักทายผม ตั้งแต่ยังไม่ก้าวเท้าเข้ามาในออฟฟิศ แม่แขกเป็นชาวนาลูกค้าประจำของโรงสีกิจอุดมมานาน ด้วยอัธยาศัยที่ดีจึงทำให้เราสองคนคุยกันถูกคอ เรียกกันเป็นแม่เป็นลูก ผมดีใจทุกครั้งที่แม่แขกมาหา เพราะแม่แขกมักจะพกพาสิ่งดีๆมาฝากผมทุกครั้งที่มา

          อย่างปลายปีที่แล้วก็เช่นกัน แม่แขกเอาข้าวเปลือกหอมมะลิมาขายที่โรงสี ข้าวของแม่แขกเมล็ดสวย ไม่มีดอกหญ้าสิ่งเจือปน สีข้าวเปลือกเป็นสีฟาง สีเหลืองใส เพราะแม่แขกเกี่ยวข้าวด้วยมือ ความชื้นอยู่ในเกณฑ์พอดี ไม่ชื้นไป ไม่แห้งไป จึงทำให้ข้าวหอมมะลิของแม่แขกมีเปอร์เซ็นต์กรัมข้าวสูง เมล็ดแตกหักมีน้อย จึงไม่น่าแปลกใจนักว่า ทำไมผู้นำเข้าข้าวชาวจีนและชาวฮ่องกง จึงเลือกมาเยือนจังหวัดอุบลเป็นที่แรก

          สิ่งดีๆที่แม่แขกนำมาให้ผมในวันนั้นไม่ใช่ข้าวหอมมะลิเกรดคุณภาพเท่านั้น แต่ยังมีข้าวเหนียวนึ่งร้อนๆ 1 กระติบ ปิ้งปลาตัวโต ปูนาดอง และยังมีมะขามเชื่อมเป็นของหวานอีก ของฝากพื้นๆจากบ้านป่า ที่แม่แขกนำมามอบให้ แม้ไม่ใช่ของราคาแพง แต่ก็มาจากใจจริง ที่ไม่อาจประเมินค่าได้

           แต่วันนี้แม่แขกมาขายข้าวเหนียว  แม้ไม่มีข้าวเหนียวนึ่งกับปิ้งปลา แม้ไม่มีข้าวหอมมะลิเหมือนทุกครา แต่ก็ยังมีสิ่งดีๆมาฝากผมเหมือนทุกที คือการได้สนทนาธรรมและข้อคิดดีๆที่แม่แขกฝากไว้ให้ผม แม่แขกเล่าว่า ให้ผมเข้าวัดทุกวัน ซึ่งการเข้าวัดในที่นี้ไม่ใช่การไปโบสถ์ไปวิหาร แต่คือการรักษาใจให้เป็นธรรมะ ธรรมะคืออะไร ธรรมะคือธรรมชาติ หมั่นพิจารณาตนเอง รักษาจิตใจให้เป็นธรรมชาติ ไม่โอนเอนไปกับสภาวะอารมณ์ เท่านี้ก็คือการเข้าวัดแล้ว แม้ไม่เข้าวัดก็เหมือนเข้าวัด แต่หากไม่เป็นดังนี้แม้เข้าวัดก็เหมือนไม่ได้เข้า

 

               วาจามีค่าดั่งทอง คำของแม่แขกไม่ได้เป็นคติธรรมสอนใจผมเท่านั้น แต่ยังทำให้ผมเข้าใจประการหนึ่ง ชาวนาอุบลศรัทธาในศาสนา ทำให้พวกเขาเอาใจใส่ในการเพาะปลูกข้าว ตั้งแต่การเตรียมดิน การดำนา การถอนวัชพืชและข้าวกลายพันธุ์ จนถึงการเก็บเกี่ยวด้วยมือ นวดข้าวด้วยมือ เก็บเศษฟางและดอกหญ้า และสิ่งเจือปนออกจนหมด จึงทำให้ข้าวหอมมะลิอุบลเป็นข้าวหอมมะลิที่มีคุณภาพและมีความบริสุทธิ์มากกว่าที่อื่น การที่ชาวนาใส่ใจในรายละเอียดก็เป็นเพราะ เขาถือว่าข้าวที่ปลูกในนา ก็คือข้าวที่พวกเขาต้องไปใส่บาตร ข้าวที่พวกเขาต้องไปถวายให้พระฉัน เพราะฉะนั้นเขาต้องรักษาคุณภาพข้าวเป็นอย่างดี จะทำมักง่ายไม่ได้ ไม่เช่นนั้นพระจะฉันข้าวไม่ดี เป็นบาปติดตัวไปเสียเปล่า

 

                แม่แขกกลับบ้านไปแล้ว แต่วาจาสอนใจของแม่แขกยังคงอยู่ และจะยังคงอยู่ไปอีกนาน

Read More